ΒΟΤΑΝΑ και ΓΛΩΣΣΑ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

 ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ * Στον Οδυσσεα Ελύτη βρίσκουμε τα βότανα σε πολλά ποιήματα του: Στο ‘ Αξιον Εστι’ ,στη ‘ Γενεσι ’ συνανταμε τους στίχους Να το σπαράγγι να ο ριθιος Να το σγουρό περσεμολο Το τζεντεφυλλι και το πελαργονι Ο στυφνός και το μάραθο. Επίσης στον Γ΄ ψαλμό: Άλλο εγώ, Παρεξ το θυμάρι στην καρφιδα του ηλίου δεν εγνωρισα Στην Μικρή Πράσινη Θάλασσα: Να σε στείλω σχολείο στην Ιώνια Να μάθεις μανταρινι και αψινθο Στα ρω του έρωτα: Δώσε μου δυόσμο να μυρίσω Λουιζα και βασιλικό


·                     . ΚΑΒΑΦΗΣ * Ο Καβάφης στο ποίημα του ‘Ανθοδέσμαι’ : Άψινθος, δάτουρα, και υποκύαμος, ακόνιτον, ελλέβορος, και κώνειον – όλ’ αι πικρίαι και τα δηλητήρια– τα φύλλα των και τ’ άνθη τα φρικτά θα δώσουν διά να γίνουν αι μεγάλαι ανθοδέσμαι που θα τεθούν επί του φαεινού βωμού - α, του λαμπρού βωμού εκ λίθου Μαλαχίτου – του Πάθους του φρικτού και του περικαλλούς
·                     ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ Το σπίτι είναι ήσυχο,συγυρισμενο καθώς είναι τα μεγάλα Διπλοσέντονα μες το σεντούκι με λεβάντα Όλο το σπίτι μας μοσκοβολούσε ρίγανη,κερί λιωμένο και μπαρούτι Ένα κλωνάρι δυόσμος φύτρωνε μες τη ραγισματιά του τοίχου Ανηφοριές του Αη-Θεριστή που λιβανίζει μαντζουράνα Αυλόπορτες της άνοιξης στου δειλινού το μοσκολίβανο Το καφεκούτι,το δαφνόφυλλο,για τι φακές και το στιφάδο Το χαμομήλι και το μολοχάνθι κι οι βεντούζες για τις θερμές Τα βάζα με το στρογγυλό νεράντζι,τη μαστίχα και το κίτρο Και τα ασημένια κουταλάκια της γιαγιάς για όταν μας Έρχονται μουσαφιραίοι τις σκόλες.

                                                                    
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ * Στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη συναντούμε τη Φραγγογιαννού στο βιβλίο του η Φόνισσα , η οποία « …Έδιδε βότανα , έκαμνε κηραλοιφάς , εξετέλει εντριβάς , εθεράπευε την βασκανίαν , παρεσκέυαζε φάρμακα δια τας πασχούσας , δια τας χλωρωτικάς και
αναιμικάς κόρας , δια τας εγκύους και τας λεχούς , και τας εκ μητρικών αλγηδόνων πασχούσας . Με το καλάθιον υπό τον αγκώνα της αριστεράς χειρός ,ακολουθούμενη από τα δύο τελευταία τέκνα της , τον Δημητράκην οκτώ ετών , και την Κρινιώ εξαέτιδα , εξήρχετο εις τους αγρούς , ανέβαινεν εις τα όρη , διέτρεχε φάραγγας , κοιλάδας και ρεύματα , έψαχνε να εύρη τα βότανα , όσα αυτή εγνώριζε – την αγριοκρομμύδα , την δροκοντιά , το τρίμερο και άλλα ακόμη – τα έκοπτε ή τα εξερρίζονεν , εγέμιζε το καλάθιόν της , κι επέστρεφε το βράδυ εις την οικίαν . Με αυτά τα βότανα κατεσκεύαζε διάφορα μαντζούνια , τα οποία εσύσταινεν ως αλάνθαστα ιατρικά κατά των χρονίων πόνων , του στήθους , της κοιλίας ,
των εντέρων κ.τ.λ. …….»

 ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ

‘‘Όποιος δεν θέλει να πεθάνει, να τρώει φασκόμηλο το Μάη….’’
Παλιά Αγγλική παροιμία.

        Το ποίημα αυτό λέγεται «Σαρανταβότανο» γιατί έχει μέσα σαράντα  βότανα

                    Σαν την υγειά σου έχασες και θες να την κερδίσεις
                    μόνο με βότανα της γης θα την ξαναποχτήσεις.
                   Φύλλα κιτροπορτοκαλιάς κι άρωμα από λεμόνι
                   ανεραντζά, μανταρινιά, ξαρρωστικό κυδώνι.
                  Μάζωξε απ τσι ποταμούς τσ΄ ακονιζάς τ΄ αχνάρια
                  βάτο και τσάι του βουνού και τσ΄ αμπιστιάς κλωνάρια
                  Μάζωξε έρωντα πολύ απ΄ τα βουνά της Κρήτης
                  και σφάκα την πικραδερή, δάφνες μυρτιές να βρίσκεις
                  θύμο, κισσό κι αγκαραθιά και αγκαθοστοιβίδα
                  τη μυρουδιά βασιλικού φασκομηλιά και θρίμπα
                  μέντα και δεντρολίβανο όπου μοσκομυρίζει
                 το λένε και αρισμαρί, που την υγειά χαρίζει.
                 Πάρε τα γιασεμόφυλλα τη ροδαρά με τ΄ άνθη
                 γαρεφαλόβιολες πολλές και γαρυφάλου άνθη
                απήγανο και βάρσαμο της γης το χαμομήλι
                τη μυριστή αμπερόρριζα που δένουν στο μαντίλι.
               Πάρε το κοκκινόχορτο, βάλε και κουτσουνάδα
                που φτιάχνουν κοκκινόλαδο, στου ήλιου την πυράδα.
                Φύλλα συκιάς κι αμυγδαλιάς και φύλλα μαντζουράνας
                φλισκούνι που μοσκοβολά σαν κόρφος κάθε μάνας
                Το μαϊντανό, το σέλινο και την αντωναΐδα
                τ΄ αγούδουρα τ΄ αγλακιτού τον κλάδο και τα φύλλα
                 Όλα ετούτα βράσε τα γέμισε μια σκάφη
                 και διώξε απ΄ το κορμάκι σου τσι πόνους και τα πάθη».


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου